31 اکتبر (9 آبان) سالروز جشن هالووین است که از جمله جشن‌های مهیج و جذابی است که علاوه بر آمریکای شمالی، در برخی نقاط دنیا با پوشیدن لباس‌های مخصوص، مهمانی، حکاکی روی کدوتنبل و… جشن گرفته می‌شود.
این جشن در حقیقت ریشه ای تاریخی دارد و به مدت سه روز ادامه دارد. کدو تنبل نماد مشهور جشن هالووین است که آن را به شکل های ترسناک درست می کنند و داخلش یک شمع روشن قرار می دهند. فیلم های متعددی که در این مورد ساخته و فضای وب و شبکه های مجازی جشن هالووین را در سرتاسر دنیا معروف کرده و حتی کشورهای غیرمسیحی هم به این جشن علاقه مند شده اند. با طاووس گشت همراه باشید.
هالووین چیست؟
هالووین یک جشن باستانی سلتیک است. سلت‌ها (Celts) 2000 سال پیش در منطقه‌ای که امروز متعلق به ایرلند، انگلستان و شمال فرانسه است زندگی می‌کردند و سال نو را در روز یکم نوامبر جشن می‌گرفتند. این روز برای آن‌ها پایان فصل تابستان، زمان برداشت محصول و در عین حال شروع روزهای سردتر و تاریک‌تر سال بود.
باتوجه به اینکه وارد شدن به فصل سرد برای بسیاری از مردم با مشکلات و خرابی‌هایی همراه بود، سلت‌ها فکر می کردند حضور ارواح باعث می شود فالگیرها و کشیش‌های سلتیک بهتر بتوانند آینده را پیش بینی کنند. برای مردمی که کاملا وابسته به چنین تفکراتی بودند، این پیش بینی‌ها، درست یا غلط باعث می‌شد در طول روزهای تاریک و سرد زمستان با اطمینان و راحتی بیشتری زندگی کنند.
کلمه هالووین از کجا آمده؟
کلمه هالووین (Halloween) از کلمه Hallowe’en مشتق شده‌است. در واقع این کلمه عجیب و غریب کلمه اختصاری “عصر مقدس” (hallowed evening) است و به طور خاص به عصر قدیس‌ها (All Hallows’ Eve) اشاره می‌کند.
جشن شب قدیس‌ها جشنی است که در ۳۱ اکتبر، یک روز قبل از روز تمام قدیس‌ها (All Saints’ Day) به عنوان یک جشن مهم مسیحی برگزار می‌شود. همراه با روز ارواح در ۲ نوامبر، عصر تمام قدیسین (All Hallows’ Eve)، روز تمامی قدیسین (All Saints’ Day)، سه‌گانه (مراسم سه‌گانه مذهبی) را تشکیل می‌دهد، که این مراسم به مردگان اختصاص دارد. در حالی که مراسم سه‌گانه از قرن هشتم میلادی به طور رسمی توسط کلیسا انجام می‌شد، به نظر می‌رسد تاریخ هالووین به زمان قبل‌تری بر می‌گردد و با یک فستیوال باستانی آغاز می‌شود.
تاریخچه هالووین
برای این که بخواهیم در مورد تاریخچه شکل گیری هالووین صحبت کنیم باید به کشور ایرلند برویم. شکل گیری جشن هالووین به فستیوال ساوین (Samhain) سلتیان باستان برمی گردد. سلت ها در حدود ۲۰۰۰ سال پیش در سرزمینی زندگی می کرده اند که امروزه کشور ایرلند، بریتانیا و شمال فرانسه را شامل می شود. آن ها سال نویشان را در روز ۱ نوامبر جشن می گرفتند. در این روز پایان رسمی تابستان و فصل برداشت و آغاز فصل تاریکی و سرما و زمستان بود و اغلب با مولفه های مرگ انسان همراه بود. سلتی ها باور داشتند که در روز اول سال مرز بین دنیای مرده ها و زنده ها برداشته می شود و مرده ها می توانند وارد دنیای زندگان شوند. آن ها شب ۳۱ اکتبر که شب سال نوی آن ها بود ساوین را جشن می گرفتند و باور داشتند که ارواح مردگان دوباره به زمین برمی گردد. سلتی ها همچنین معتقد بودند که این موقع از سال بهترین زمان برای افراد روحانی برای پیش بینی و پیش گویی آینده است. در طول جشن سلتی ها لباس های مخصوصی می پوشیدند که شامل سر و پوست حیوانات هم می شد. بعد دور آتش جمع می شدند و سعی می کردند بخت و اقبال هرکس را پیش بینی کنند.
در سال ۴۳ بعد از میلاد، امپراتوری رم باستان بخش های اعظمی از سرزمین و قلمرو سلتیان را تصرف کرد. در طول ۴۰۰ سالی که رومی ها بر این سرزمین تسلط پیدا کردند دو فستیوال رومی با سنت ها و رسم و رسوم های سلتی به ویژه جشن ساوین ادغام شد. اولین فستیوال فرالیا (Feralia) بود که اواخر اکتبر برگزار می شد و طی آن رومیان عبور مرده ها را گرامی می داشتند. دومین فستیوال هم روز بزرگداشت پومونا، رب النوع میوه و درختان بود.
تا اواخر قرن ۹ دین مسیحیت در سرتاسر سرزمین های سلتی گسترش پیدا کرده بود و به مرور با سنت های سلتی آمیخته شد. در سال ۱۰۰۰ کلیسا روز ۲ نوامبر را روز ارواح نامگذاری کرد و این روز را برای گرامیداشت و تجلیل مردگان تعیین کرد. امروزه بسیاری معتقدند که این عمل کلیسا در حقیقت تلاش برای جایگزینی فستیوال سلتی با تعطیلاتی مرتبط با مسیحیت بوده است. جالب است بدانید که روز ارواح از بسیاری جهات مشابه جشن ساوین بود: در این جشن آتش بزرگی افروخته می شد، مردم لباس هایی خاصی به شکل فرشته ها، شیاطین و مقدسین می پوشیدند و مراسم خاصی را اجرا می کردند. به این ترتیب این رسوم با هم ادغام شد و جشن ساوین کم کم جشن ال هالو ایو و در نهایت هالووین نامیده شد.
لباس هالووین
سنت پوشیدن لباس برای هالووین ریشه اروپایی و سلتی دارد. صدها سال پیش، زمستان‌ها، زمانی ترسناک و غیرقابل پیش‌بینی بودند. منابع غذایی اغلب کم می‌شد و برای بسیاری از مردمی که از تاریکی می‌ترسیدند، روزهای کوتاه زمستان مملو از نگرانی بود.
در روز هالووین که گفته می‌شد، ارواح به زمین باز می‌گردند، مردم تصور می‌کردند که اگر خانه‌های خود را ترک کنند، با ارواح روبه‌رو می‌شوند. در نتیجه برای اینکه ارواح آن‌ها را نشناسند، هنگام خروج از خانه پس از تاریکی، از ماسک استفاده می‌کردند تا ارواح آن‌ها را با روح‌های دیگر اشتباه بگیرند. علاوه بر این، آن‌ها برای دور نگه‌داشتن ارواح از خانه‌های خود، کاسه‌های غذا را در خارج از خانه قرار می‌دادند تا ارواح را راضی کنند.
کدو تنبل هالووین از کجا آمد؟
کدوی هالووین که به آن «جک اُ لنترن» (jack-o-lantern) گفته می‌شود، کدوتنبل‌هایی هستند که به‌شکل صورت‌های شرور کنده‌کاری و با شمع روشن می‌شوند و نمادی از این جشن جذاب به حساب می‌آیند.
کدوی هالووین به‌شکل صورت‌های شیطانی کنده‌کاری و با شمع روشن می‌شود
انجام تزیینات روی کدوتنبل ریشه در ایرلند دارد؛ جایی که شلغم‌ها و سیب‌زمینی‌های بزرگ به‌عنوان بوم‌های نقاشی اولیه مورد استفاده قرار می‌گرفتند. در حقیقت، نام جک اُ لنترن از یک داستان ایرلندی درباره «جک استینجی» می‌آید. مهاجران ایرلندی این سنت را به آمریکا بردند که محل پرورش کدوتنبل بود و به این ترتیب، بخشی جدایی‌ناپذیر از جشن‌های هالووین شد.
افسانه جک استینجی
طبق داستان‌ها، جک استینجی از شیطان دعوت می‌کند که با او نوشیدنی بخورد. جک که آدم خسیسی بود، دلش نمی‌خواست بابت نوشیدنی هزینه‌ای پرداخت کند؛ به همین دلیل شیطان را راضی می‌کند تا خود را به‌شکل سکه درآورد تا جک بتواند نوشیدنی مدنظر خود را بخرد. پس از اینکه شیطان خود را به سکه تبدیل کرد، جک تصمیم گرفت تا این پول را حفظ کند و آن را در کنار صلیب نقره‌ای داخل جیبش گذاشت تا مانع از تغییر شیطان به‌شکل اصلی خود شود. جک در نهایت شیطان را آزاد کرد؛ اما با این شرط که برای یک سال هیچ کاری به جک نداشته باشد و در صورت مرگ جک، شیطان به‌سراغ روح او نیاید. سال بعد، جک شیطان را فریب داد تا از درختی بالا برود و میوه‌ای بچیند. در حالی که شیطان بالای درخت بود، جک علامت صلیبی روی تنه درخت حک کرد تا شیطان نتواند از درخت پایین بیاید؛ مگر اینکه قول دهد برای ۱۰ سال آینده به او کاری نداشته باشد.
طبق افسانه‌ها، پس از مرگ جک، خدا اجازه ورود چنین انسان ناسپاسی به بهشت را نداد. شیطان نیز که از حقه‌های جک آزرده بود و می‌خواست سر قولش بماند و روح او را تسخیر نکند، اجازه ورود جک به جهنم را نداد. او جک را به‌سمت شب سیاهی فرستاد؛ در حالی که، فقط یک زغال روشن مسیر او را روشن می‌کرد. جک زغال روشن را در یک شلغم حکاکی‌شده می‌گذارد و از آن زمان تاکنون در حال پرسه‌زدن روی زمین است. ایرلندی‌ها بعدها به این روح سرگردان، «جک فانوس» گفتند که به‌مرور به «جک اُ لنترن» تغییر کرد.
در ایرلند و اسکاتلند، مردم شروع به ساخت نسخه‌های خود از فانوس جک کردند و چهره‌های ترسناکی را روی شلغم یا سیب‌زمینی درآوردند و آن‌ها را کنار پنجره یا نزدیک در خانه‌شان قرار دادند تا جک استینجی یا هر روح سرگردان دیگری را بترسانند. در انگلستان، از چغندرهای بزرگ استفاده می‌شود. مهاجران این کشورها زمانی که به آمریکا رسیدند، سنت جک اُ لنترن را با خود به آمریکا بردند. آن‌ها خیلی زود متوجه شدند که کدوتنبل به‌عنوان میوه بومی این کشور، انتخابی عالی برای ساخت فانوس است.
جهانی شدن هالووین
جشن روز هالووین تا قرن ها محدود به این منطقه بود و در سایر نقاط دنیا اصلا وجود نداشت. اما با نفوذ استعمارگران آمریکایی به مناطق مختلف این رسم و رسوم هم به دیگر کشورها و به ویژه آمریکای شمالی راه پیدا کرد. همچنین مهاجرت گسترده ایرلندی ها و اسکاتلندی ها به آمریکا هم باعث نشر و گسترش جشن هالووین شد. امروزه جشن هالووین دیگر رنگ و بویی مذهبی ندارد و در بسیاری از کشورهای جهان، حتی ژاپن و چین هم با شور و حرارت زیادی برگزار می شود. در این جشن فعالیت های مهیج مختلفی انجام می شود که یکی از معروف ترین آن ها تریک اور تریت (Trick-or-Treat) است که معادل آن در فرهنگ ما همان مراسم قاشق زنی می شود.
برای رزرو و خرید تور های داخلی و خارجی، به وبسایت طاووس گشت مراجعه کنید.
همچنین می توانید با شماره های ما تماس بگیرید.