موچی یا کیک برنج ژاپنی، یکی از خوراکی‌های سنتی کشور ژاپن است که علاوه بر دسر، به‌عنوان میان‌وعده یا جزئی از غذای اصلی نیز مصرف می‌شود. این خوراکی جذاب که در زبان ژاپنی به‌صورت «Moe-chee» تلفظ می‌شود، از برنج چسبناک تهیه می‌گردد و در سراسر جهان طرفداران بسیاری پیدا کرده است. با طاووس گشت همراه باشید.
موچی چیست؟
موچی (Mochi) یا او-موچی (O-Mochi) یک نوع کیک برنجی سنتی ژاپنی است که از برنج پخته و کوبیده تهیه می‌شود. این کیک معمولاً در سال نوی ژاپنی تهیه و مصرف می‌شود؛ اما در طول سال نیز به‌عنوان دسر محبوبیت زیادی دارد. برنجی که برای تهیه موچی استفاده می‌شود، نوعی برنج دانه کوتاه ژاپنی به نام «موچی‌گومه» (Mochigome) است. این برنج به دلیل بافت خاص خود، جویدنی‌تر از برنج معمولی به نظر می‌رسد. برای تهیه موچی، معمولاً از آرد برنج گلوتینوس (Glutinous Rice Flour) استفاده می‌شود که تهیه و پخت آن را ساده‌تر می‌کند؛ اما طعم و بافت برنج تازه را ندارد.
در ژاپن، موچی به عنوان یک خوراکی تنوع بسیاری دارد و نام‌های مختلفی به خود اختصاص داده است. این خوراکی می‌تواند ساده، خشک، شیرین یا خوش‌طعم باشد و با فیلینگ‌های مختلفی پر شود. بافت چسبناک و جویدنی موچی، خوردن آن را به چالشی برای کودکان و افراد مسن تبدیل کرده است و ممکن است خطر خفگی ایجاد کند. به همین دلیل، توصیه می‌شود که موچی به قطعات کوچک‌تر بریده شود تا ایمنی بیشتری در مصرف آن فراهم گردد.
تاریخچه موچی
موچی به‌عنوان نوعی کیک برنج، در تاریخ ژاپن ریشه دوانده است و سنت درست کردن و خوردن آن، ارتباط تنگاتنگی با نماد فرهنگی برنج در جامعه ژاپن دارد. این کیک لطیف، الاستیک و خامه‌ای، دسر سنتی جشنها به حساب می‌آید و با نیت خوش‌شانسی و در مناسبت‌های خاص چون سال نو و مراسم عروسی، خورده می‌شود.
بر اساس مستندات موجود، موچی از دوره جومون (Jomon) (فاصله سال‌های ۱۴,۰۰۰ تا ۳۰۰ قبل از میلاد) و از زمانی که کشت برنج در ژاپن رواج یافت، بخشی از فرهنگ ژاپنی بود. تولید خانگی موچی از قرن ششم میلادی، مقارن با دوره کوفون (Kofun) افزایش یافت؛ در واقع از زمانی که بخارپزهای سفالی در همه خانواده‌ها در شرق ژاپن رواج پیدا کرد.
خوراکی که امروزه تحت عنوان موچی شناخته می‌شود، در دوره نارا (Nara) (۷۱۰ تا ۷۸۴ پس از میلاد) مرسوم شد. بر اساس افسانه‌ای ژاپنی در این دوره، مردی ثروتمند از باقی‌مانده برنج، یک موچی مسطح درست کرد و تیری به آن پرتاب کرد. موچی به پرنده‌ای سفید تبدیل شد و به پرواز درآمد؛ پس از آن، مزرعه برنج مرد متروک و بایر شد. این افسانه نشان می‌دهد که موچی سفید گرد برای اهالی ژاپن، از نظر تاریخی دارای قدرت معنوی است.
در دوره هی‌آن (Heian) (۷۹۴ تا ۱۱۸۵ میلادی)، موچی بیشتر در میان اشراف رواج داشت و مردم عادی تنها در جشنها و مناسبت‌های خاص چون جشن تولد یا ازدواج، از آن استفاده می‌کردند. اولین گزارش‌ها از سرو موچی در جشن‌های سال نو نیز به همین دوره بر‌می‌گردد. در دوره ادو (Edo) (۱۶۰۳ تا ۱۸۶۸ میلادی) موچی به غذای اصلی ژاپنیها تبدیل شد و با گسترش مصرف، انواع متفاوتی از آن در مناطق مختلف ژاپن پدید آمد.
انواع موچی
امروزه موچی به انواع و اشکال مختلف تهیه می‌شود و مورد استفاده قرار می‌گیرد. بافت منحصربه‌فرد و طعم شیرین موچی، آن را به میان‌وعده محبوبی در سراسر جهان تبدیل کرده است. هنگامی که این دسر، برای اولین بار به غرب معرفی شد، نام آن را «کیک برنج ژاپنی» (Japanese Rice Cake) گذاشتند؛ اما به لطف رسانه‌های اجتماعی و انیمه‌های ژاپنی، کلمه موچی به زبان انگلیسی و سایر زبان‌ها نیز وارد شد و اکنون، موچی را چون سوشی، در بیشتر کشورهای جهان به‌خوبی می‌شناسند.
موچی ساده یا کلاسیک
موچی ساده یا کلاسیک، اولین و مهم‌ترین نوع موچی است که پایه سایر انواع موچی به حساب می‌آید. این نوع موچی از برنچ پخته و کوبیده، بدون هیچ افزودنی تهیه می‌شود.
آنکو موچی
«آنکو موچی» (Anko Mochi)، نوع دیگر موچی‌های ژاپنی، از موچی ساده و گرم به دست می‌آید. وقتی کیک‌های موچی ساده هنوز گرم هستند، ابتدا نشاسته روی کیک‌ها را می‌گیرند و سپس، خمیر آنکو (لوبیا قرمز شیرین) را در مرکز آن قرار می‌دهند. در نهایت، خمیر موچی را از کناره‌ها جمع می‌کنند و آن را می‌بندند و بلافاصله سرو می‌کنند.
کیناکو موچی
«کیناکو موچی» (Kinako Mochi)، از دیگر اعضای خانواده موچی‌ها است که مانند آنکو موچی، از کیک‌های گرم موچی آماده می‌شود. کلمه کیناکو به ژاپنی آرد سویا بو داده را گویند که آن را به نسبت دو به یک با شکر مخلوط می‌کنند و سطح کیک موچی را با آن می‌پوشانند. برای این منظور، ابتدا کیک موچی را در آب داغ و سپس، بلافاصله در مخلوط کیناکو فرو می‌برند تا سطح موچی به‌خوبی پوشش داده شود.
موچی ماچا
«موچی ماچا» (Matcha) نوع دیگر کیک برنج ژاپنی است که آن را با نوعی چای سبز به همین نام، رنگین و طعم‌دار می‌کنند. رنگ سبز روشن ماچا، ظاهر بسیار زیبایی به موچی می‌دهد و کاربرد بسیاری به‌عنوان رنگ دهنده و طعم‌دهنده طبیعی دارد.
دایفوکو موچی
«دایفوکو موچی» (Daifuku) نوعی موچی بزرگ، گرد و نرم است که می‌توان داخل آن را با خمیر لوبیا قرمز شیرین یا توت‌فرنگی پر کرد.
بوتا موچی یا اوهاگی
«بوتا موچی» (Bota Mochi) یا «اوهاگی» (Ohagi)، نوعی موچی را گویند که برخلاف سایر کیک‌های برنج ژاپن گلوله موچی در داخل قرار می‌گیرد و به‌جای فیلینگ، تاپینگی مثل لوبیای شیرین‌شده سطح آن را می‌پوشاند. این نوع موچی، دوبار در سال و در تعطیلات اعتدال بهاری و پاییزی به‌ترتیب با نام‌های «بوتا موچی» و «اوهاگی» خورده می‌شود.
ایزوبه ماکی یا ایزوبه یاکی
«ایزوبه ماکی» (Isobe Maki) یا «ایزوبه یاکی» (Isobe Yaki)، تکه‌های موچی کباب‌شده را گویند. این نوع خاص از موچی، در ورقی از جلبک دریایی پیچیده و با سس سویا پوشانده می‌شود تا یک میان‌وعده ساده و خوشمزه پدید آورد.
کوسا موچی
«کوسا موچی» (Kusa Mochi)، موچی تهیه‌شده از نوعی علف است که با رنگ طبیعی سبز و عطری مشابه بوی علف، مخصوص روزهای بهاری ژاپنیها معرفی می‌شود. طعم کوسا نیز با خمیر لوبیای شیرین‌شده تکمیل خواهد شد
یاتسوهاشی
«یاتسوهاشی» (Yatsuhashi) نوعی موچی مثلثی شکل و سوغات شهر کیوتو (Kyoto) ژاپن است که آن را با دارچین طعم‌دار می‌کنند.
ساکورا موچی
«ساکورا موچی» (Sakura Mochi)، موچی صورتی رنگ بسیار شیرینی است که در فصل بهار و هنگام شکوفایی شکوفه‌های گیلاس به فروش می‌رسد. این نوع موچی خوش‌رنگ و لعاب، حاوی خمیر لوبیا قرمز است و معمولا در یک برگ ساکورای نمکی پیچیده می‌شود که با شیرینی آن مغایرت دارد.
موچی بستنی
موچی بستنی، از انواع جدید موچی‌ها است که در آن یک لایه نازک خمیر موچی، لایه‌ای از بستنی را در بر می‌گیرد و ترکیبی از بافت گرم و نرم با بستنی سرد را ایجاد می‌کند. انواع طعم‌ها، مانند چای سبز، توت‌فرنگی، وانیل و شکلات، به این دسر دلچسب جذابیت زیادی بخشیده‌اند.
روش تهیه موچی ژاپنی
موچی را به دو روش سنتی و مدرن تهیه می‌کنند. در روش سنتی که همچنان در روستاهای ژاپن رواج دارد، به‌ویژه در جشن سال نو، از «موتسوکی» (Mochitsuki) که به معنای کوبیدن موچی است، استفاده می‌شود. در این روش، ابتدا برنج دانه کوتاه را به مدت یک شب در آب می‌خیسانند و سپس بخارپز می‌کنند. بعد از بخارپز شدن، برنج پخته‌شده را در ظرف بزرگی به نام «اوسو» (Usu) می‌ریزند. این ظرف بزرگ که از جنس چوب، سنگ یا بتن ساخته شده است، جایگزین وسایل سفالی قدیمی شد. در مرحله بعد، دو نفر در یک فرآیند هماهنگ و متناوب، برنج پخته‌شده را می‌کوبند. یکی از افراد با چکشی بزرگ به نام «کی‌نوی» (Kine)، برنج را می‌کوبد و دیگری که دست‌های خود را با آب مرطوب کرده است، خمیر را ورز می‌دهد. این کار به ایجاد خمیر نرم و چسبناک منجر می‌شود که برای تهیه انواع موچی از آن استفاده می‌کنند.
در روش مدرن‌تر، از خمیر آماده برنج و دستگاه‌های مخصوص استفاده می‌کنند که فرآیند تهیه موچی را ساده‌تر می‌کند. در این روش، خمیر برنج آماده را با مواد دیگر مخلوط کرده و در قالب‌های مختلف شکل می‌دهند.
نکات ایمنی
با توجه به چسبناک بودن موچی، مصرف آن باید با دقت انجام شود؛ زیرا خطر خفگی، به‌ویژه برای کودکان و افراد مسن، وجود دارد. به همین دلیل، توصیه می‌شود موچی به قطعات کوچک‌تر بریده شود و هنگام خوردن، با آرامش و دقت جویده شود.
برای سفر و رزرو و خرید تور های داخلی و خارجی، به وبسایت طاووس گشت مراجعه کنید.
همچنین می توانید با شماره های ما تماس بگیرید.